Seveso

Seveso, kuzeybatı İtalya’da Milano’ya 20 km uzaklıkta küçük bir kasabadır. Kentin hemen yanı başındaki ICMESA Chemical Company’ye ait fabrikada 10 Temmuz 1976 günü triklorofenol (TCP) üretimi yapan bir reaktördeki patlama sonucu beyaz bir gaz bulutu çevreye yayılmıştır. Bu zehirli gaz, bu güne kadar bilinen en zehirli gazlardan dioksindir. Kasabada kısa bir süre içinde hayvan ölümleri görülmeye başlanmış, patlamadan 5 gün geçtikten sonra da hastaneye başvurular başlamıştır. Yapılan kontroller sonunda kasabada geniş bir bölgenin tamamen kirlendiği anlaşılmış ve 100 kadar ev tamamen boşaltılmıştır.

Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik

1976 Yılında İtalya’nın Seveso kasabasında gerçekleşen bu kaza sonrasında, endüstriyel kazaların oluşmasının engellenmesi ve gerekli önlemlerin alınması adına hazırlanmış olan Seveso Direktifi (82/501/EEC) kabul edilmiştir. 9 Aralık 1996’da ise 96/82/EC sayılı “Tehlikeli Maddeleri İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin Direktif (Seveso-II Direktifi)” yayımlanmıştır. Seveso-II Direktifinin ülkemiz mevzuatına uyumlaştıran “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” Bakanlığımız ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığınca oluşturulan bir komisyon marifetiyle hazırlanarak, 30 Aralık 2013 tarih ve 28867 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Büyük Endüstriyel Kaza

Büyük Endüstriyel Kaza, herhangi bir kuruluşun işletilmesi esnasında, kontrolsüz gelişmelerden kaynaklanan ve kuruluş içinde veya dışında çevre ve insan sağlığı için anında veya daha sonra ciddi tehlikeye yol açabilen bir veya birden fazla tehlikeli maddenin sebep olduğu büyük bir emisyon, yangın veya patlama olayını ifade etmektedir.

Seveso Bildirimi

Bakanlığımız yazılım portalı olan Çevre Bilgi Sistemi bünyesinde yer alan Seveso Bildirim Sistemi, Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında YönetmelikEkinde yer alan Tehlikeli Kimyasal Maddeleri bulunduran kuruluşların, bulundurdukları maddeler ile miktarlarını Bakanlık’a beyan ettikleri sistemdir. Yönetmelik gereği işletmeler tarafından yapılması gerekli bu beyan, Seveso Bildirimi olarak adlandırılır.

Yapılan Seveso Bildirimi sonrasında işletmeler, sistem tarafından “Alt Seviyeli Kuruluş”, “Üst Seviyeli Kuruluş” veya “Kapsam Dışı” olarak sınıflandırılır.

Seveso Bildirim Sistemine, online.cevre.gov.tr adresinden erişim sağlanabilir.

Türkiye’de Seveso II Direktifi’nin Uygulama Kapasitesinin Arttırılması için Teknik Yardım Projesi

Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) 2009 I. Bileşenine sunulan ve AB Komisyonu tarafından kabul edilen TR2009/0327.04-01 numaralı “Seveso II Direktifinin Uygulama Kapasitesinin Arttırılması için Teknik Yardım Projesi”nin amacı, Türkiye’de Seveso II Direktifini (Tehlikeli Maddeleri İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin Direktif) uygulayan merkezi ve yerel otoritelerin kurumsal ve idari kapasitelerinin güçlendirilmesidir.

Projenin ilk faaliyeti olan “Eğitimler” kapsamında, 3 farklı katılımcı grubuna, 8’er modülden oluşan 24 eğitim verilmesi planlanmış olup, 2014 yılı Haziran ayı itibariyle tüm eğitimler tamamlanmıştır. Söz konusu eğitimlere, Bakanlığımız Merkez ve Taşra Teşkilatı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Belediyeler, Sanayi Odaları ve Sivil Toplum Kuruluşlarından temsilciler katılım sağlamışlardır. Proje kapsamındaki faaliyetlerden “Pilot Bölge Çalışması” için, pilot tesis olarak seçilen TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi A.Ş.’de çalışmalar başlamış olup, çalışma 2014 yılı Ekim ayı sonunda tamamlanacaktır. Proje kapsamında ayrıca, Eğiticilerin Eğitimi, Çalışma Ziyaretleri, Seveso Bildirim Sisteminin Güncellenmesi ve Halkın Bilgilendirilmesi aktiviteleri yer almakta olup, tüm faaliyetlere ilişkin çalışmalar başlatılmış olup devam etmektedir.

Proje bütçesi 2,8 Milyon Euro’dur ve bunun %10’u ülke katkısıdır. Proje resmi olarak 16 Kasım 2012 tarihinde başlamıştır. 2 yıl süresi olan projenin bitiş tarihi 16 Kasım 2014’tür. 15 Kasım 2013 tarihi itibariyle Projede kalan bütçe tutarı yaklaşık 1.850.000 €’dur.

Proje; Ekodenge (Türkiye) liderliğinde INERIS (Fransa), Steinbeis (Almanya), D’Appolonia (İtalya), REC (Macaristan) ve AWN Consulting (İrlanda) konsorsiyumu tarafından yürütülmektedir.

Proje kapsamında aşağıdaki faaliyetler gerçekleştirilecektir:

Faaliyet 1: Eğitim

Direktifi uygulayacak olan kamu kurum ve kuruluşlarının yanında STK’lara, sanayi odalarına, belediyelere ve il özel idarelerine Seveso II Direktifi çerçevesinde 8 modülden oluşan ve 3 kez tekrarlanmış olan bir dizi eğitim verilmiştir. Bugüne kadar üç grup, toplamda 24 eğitimi tamamlamıştır.

Faaliyet 2: Eğiticilerin Eğitimi

Proje kapsamında yukarıda bahsedilen 8 eğitim modülünün tümünü tamamlayan grup içerisinden 30 kişi seçilerek bir çekirdek grup oluşturulacaktır. Projenin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla bu gruba eğiticilerin eğitimi verilerek, grubun eğitici olması temin edilecektir. Eğiticilerin eğitimi kapsamında birer haftalık 3 adet eğitim düzenlenecek olup, eğitimlerden ilki gerçekleştirilmiştir.

Faaliyet 3: Pilot Bölge

Faaliyetin amacı, Seveso II Direktifi’nin uygulamasının sahada görülmesini sağlamaktır. Pilot bölge olarak seçilen TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi A.Ş.’de başlamış olup, çalışmalar devam etmektedir.

Faaliyet 4: Çalışma Ziyaretleri

Avrupa’daki uygulamaların yerinde incelenmesi maksadıyla üç Avrupa ülkesine toplam 4 çalışma ziyareti gerçekleştirilecektir. Çalışma Ziyaretlerinden ilki 16-20 Haziran 2014 tarihlerinde İtalya’da gerçekleştirilmiş olup, ikinci Çalışma Ziyaretinin 25-31 Ağustos 2014 tarihlerinde İrlanda’da gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.

Faaliyet 5: Seveso Bildirim Sisteminin Bakımı

Bakanlığımız Çevre Bilgi Sistemi altında çalışan “Seveso Bildirim Sistemi” yazılımının güncellenmesi, geliştirilmesi ve bakımı yapılacak olup, çalışmalar devam etmektedir. Hâlihazırda sistem mimarisi yeniden tasarlanmış, sisteme Coğrafi Bilgi Sistemi katmanlarıyla ilişkili fonksiyonlar tanımlanmış ve sistem ara yüzleri daha verimli ve kolay bir kullanım sağlaması açısından yeniden tasarlanmıştır. Sistemin 2014 yılı Ağustos ayı sonu itibariyle test için Bakanlığımız sunucularına yüklenmesi planlanmaktadır.

Faaliyet 6: Halkın Bilgilendirilmesi

Bu faaliyet altında, halkın konu ile ilgili bilgisinin artırılması ve bilinç oluşturulması amacıyla broşürler, kısa filmler ve spot filmler hazırlanacaktır. 

Proje kapsamında gerçekleştirilecek bu faaliyetlerle ülkemizde büyük endüstriyel kazaların önlenmesi, etkilerinin azaltılması, kazalara zamanında ve etkin müdahale edilmesi amaçlanmaktadır.